Τάφοι Αρχαίας Τενέας

Στο λόφο Βουνό της Κλένιας, η κορυφή του οποίου είναι σχεδόν επίπεδη και κυκλική, εμβαδού 10 περίπου στρεμμάτων, βρίσκει κανείς σήμερα τα περισσότερα κεραμικά κατάλοιπα, εκτός ίσως από το χώρο Β.Α. του, θέση παλαιό σχολέιο,  βόρεια το έδαφος κατέρχεται κάθετα, σχηµατίζοντας πέτρινο τείχος 3-4 µ. υψους, πράγµα που επαναλαµβάνεται σε απόσταση περ. 30-40 µ.  προς την ίδια κατεύθυνση (δεύτερο πέτρινο τείχος), και διαµορφώνεται έτσι το δεύτερο επίπεδο βαθµίδα του λόφου (υπολογίζοντας ως πρώτο την κορυφή, Α). Το πετρώδες έδαφος και η κλίση τους προσφέρεται για λάξευση τάφων. Πράγµατι, στο επίπεδο αυτό, στη βάση του πρώτου πέτρινου τείχους έχουν λαξευθεί στη σειρά τάφοι, συνήθως για ένα άτοµο,  αλλά και για περισσότερα, (όπως π.χ. ο σπηλαιώδης θαλαµωτός τάφος). Ένας απ’ αυτούς έχει σκαλιστεί επιµελώς σε χαµηλή εδαφική έξαρση (που χωρίζει το επίπεδο Β σε δύο µικρότερα), κάθετα προς το βράχο και ίσως περιείχε περισσότερες από µια ταφή. Ολόκληρος ο χώρος είναι κατάσπαρτος από κεραµίδια.

Τριάντα περίπου µ. βορειότερα από την πρώτη απότοµη κάθοδο του εδάφους, συναντάµε όπως είπαµε, δεύτερη κάθετη εδαφική κάθοδο του ίδιου περίπου ύψους. Ανάµεσά τους σχηµατίζεται η τρίτη εδαφική βαθµίδα στην επιφάνεια της οποίας βρίσκει κανείς επίσης πολλά σκορπισµένα κεραµίδια. Η εδαφική αυτή βαθµίδα συνεχίζεται και ανατολικότερα του δρόµου, δεδοµένου ότι το δεύτερο πέτρινο τείχος συνεχίζεται και προς αυτή την πλευρά, σε ελαφρώς µικρότερο ύψος. Στο ανατολικότερο περίπου άκρο αυτής της προέκτασης, έχει λαξευθεί ο εντυπωσιακότερος τάφος της περιοχής Πρόκειται προφανώς για τον θαλαµοειδή τάφο που αναφέραµε παραπάνω. Στον βράχο που αποτελείται από αµυγδαλίτη λίθο έχει σκαλιστεί ανοιχτός διάδροµος, µήκους 2 περ. µ. που οδηγεί σ’ ένα είδος άσκεπου, σχεδόν τετράγωνου προθαλάµου και στη συνέχεια στην πύλη του θαλάµου. Ο θάλαµος, διαστάσεων λίγο παραπάνω από 2 µ. x 1,5 µ., ύψους περ. 1,80 στο κέντρο της καµαρωτής στέγης, περιέχει τρεις τάφους, επανειληµµένα συλληµένους, σε σχήµα Π (από τις τρεις πλευρές, εκτός εκείνης της εισόδου) σκαλισµένους στη βάση του.
Για τάφους σκαλισµένους σε βράχους κάνει λόγο και ο Lolling, προς τη βόρεια πλευρά του λόφου, όπως προχωράς προς την κατωφέρεια (βόρεια), ή όταν ανεβαίνεις προς την κορυφή, ερχόµενος από το µέρος του Χιλιοµοδίου. Αυτοί οι τάφοι, αναφέρει, είναι εν µέρει µεµονωµένοι, εν µέρει σε οµάδες. Πιστεύει ότι οι µοναχικοί τάφοι, που είναι τετράγωνοι και σκαµµένοι µες το βράχο, πιθανόν περιείχαν οικογενειακές ταφές.

Βόρεια του τρίτου επιπέδου, ξαναπέφτει απότοµα το έδαφος και σχηµατίζεται το τελευταίο, τέταρτο, επίπεδο, πολύ µεγαλύτερο σε επιφάνεια από τα υπόλοιπα τρία, που οδηγεί στην κατωφέρεια προς το Παλαιό Σχολείο. Προχωρώντας προς τη θέση αυτή, ακριβώς µετά το τέλος της εδαφικής έξαρσης, δεξιά του δρόµου, υπήρχε σκαλισµένος στο βράχο ανοιχτός κιβωτιόσχηµος τάφος, που προφανώς καταστράφηκε από ανέγερση της κοντινής οικοδοµής. Βρισκόµαστε ήδη στη θέση Μάλαµα, τοπωνύµιο που πιθανώς έχει σχέση µε εύρεση ανάλογων αντικειµένων, αν δεν είναι ανθρωπωνύµιο. Από το σηµείο αυτό και κάτω το έδαφος κατέρχεται οµαλότερα προς το Παλαιό Σχολείο. Στην ανατολική όµως πλευρά, προς τον Ξερόκαµπο, ο λόφος κατέρχεται πιο απότοµα, σχηµατίζοντας και άλλα πιο επικλινή επίπεδα µε σποραδικά σκαλισµένους τάφους στους βράχους. Στην τελευταία (και χαµηλότερη) εδαφική έξαρση, προς το µέρος του Ξερόκαµπου, απέναντι από την αγ. Κυριακή, 100 περ. µ. ανατολικά των δύο πρόσφατα χτισµένων σπιτιών, υπάρχουν στη σειρά 4 τουλάχιστο κιβωτιόσχηµοι ανοιχτοί τάφοι, λαξευµένοι στην επιφάνεια του βράχου. Λίγες δεκάδες µέτρα ΒΔ υπήρχαν, σύµφωνα µε ντόπιους, επίσης τάφοι χτιστοί.